GENE GUIDE

17q12-deletiesyndroom

Deze gids is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies. Raadpleeg uw arts over uw genetische resultaten en gezondheidszorgkeuzes. De informatie in deze handleiding was actueel op het moment dat deze in 2024 werd geschreven. Maar door nieuw onderzoek kan nieuwe informatie aan het licht komen. Mogelijk vindt u het nuttig om deze gids te delen met vrienden en familieleden, of met artsen en leraren van de persoon die 17q12-deletiesyndroom heeft.
a doctor sees a patient


17q12-deletiesyndroom
wordt ook wel 17q12 microdeletie syndroom. Voor deze webpagina gebruiken we de naam
17q12 deletie syndroom
om het brede scala aan varianten te omvatten die bij de geïdentificeerde mensen zijn waargenomen.

Wat is het 17q12 deletiesyndroom?

Het 17q12 deletiesyndroom treedt op wanneer iemand een stukje van chromosoom 17 mist, een van de 46 chromosomen van het lichaam. Chromosomen zijn structuren in onze cellen die onze genen huisvesten. Het ontbrekende stukje kan het leren en de ontwikkeling van het lichaam beïnvloeden.

Sleutelrol

Genen in de 17q12 regio zijn belangrijk voor de ontwikkeling en functie van de hersenen.

Symptomen

Omdat de 17q12-regio belangrijk is voor de hersenactiviteit, hebben veel mensen met het 17q12 deletiesyndroom:

  • Ontwikkelingsachterstand
  • Intellectuele beperking
  • Autisme
  • Bipolaire stoornis
  • Aanvallen
  • Hartafwijkingen
  • Genitale afwijkingen, zowel bij vrouwen als bij mannen
  • Structurele of functionele problemen van de nieren en urinewegen
  • Ouderdomsdiabetes bij jongeren type 5 (MODY 5)
  • Hersenveranderingen gezien op magnetische resonantiebeeldvorming (MRI)

Wat veroorzaakt het 17q12 deletiesyndroom?

Het 17q12 deletiesyndroom is een genetische aandoening, wat betekent dat het wordt veroorzaakt door varianten in genen. Onze genen bevatten de instructies, of code, die onze cellen vertellen hoe ze moeten groeien, ontwikkelen en werken. Elk kind krijgt twee kopieën van de 17q12 gen: één kopie van de eicel van de moeder en één kopie van het sperma van de vader. In de meeste gevallen geven ouders exacte kopieën van het gen door aan hun kind. Maar het proces om een eicel of zaadcel te maken is niet perfect. Een verandering in de genetische code kan leiden tot fysieke problemen, ontwikkelingsproblemen of beide.

Soms ontstaat er een spontane variant in het sperma, de eicel of na de bevruchting. Wanneer een gloednieuwe genetische variant in de genetische code optreedt, wordt dit een ‘de novo’ genetische variant genoemd. Het kind is meestal de eerste in de familie die de genetische variant heeft.

De novo varianten kunnen in elk gen voorkomen. We hebben allemaal een aantal de novo varianten, waarvan de meeste geen invloed hebben op onze gezondheid. Maar omdat 17q12 een sleutelrol speelt in de ontwikkeling, kunnen de novo varianten in dit gen een belangrijk effect hebben.

Onderzoek toont aan dat het 17q12 deletie syndroom vaak het gevolg is van een de novo variant in 17q12. Veel ouders die hun genen hebben laten testen, hebben niet de 17q12 genetische variant gevonden bij hun kind dat het syndroom heeft. In sommige gevallen is een 17q12-deletie Het syndroom ontstaat doordat de genetische variant van een ouder is doorgegeven.

Autosomaal dominante aandoeningen

Het 17q12 deletiesyndroom is een autosomaal dominante genetische aandoening. Dit betekent dat wanneer iemand de ene schadelijke variant in 17q12 ze hebben waarschijnlijk symptomen van 17q12 deletie syndroom. Voor iemand met een autosomaal dominant genetisch syndroom is er elke keer dat hij een kind krijgt een 50 procent kans dat ze dezelfde genetische variant doorgeven en een 50 procent kans dat ze dezelfde genetische variant niet doorgeven.

Kind met genetische verandering in gen 17q12

Genetische verandering treedt op in eicel of zaadcel na bevruchting
Kind met de novo genetische verandering in autismegen

Wat doet mijn kind met het 17q12 deletiesyndroom?

Geen enkele ouder veroorzaakt het 17q12 deletie syndroom bij hun kind.
We weten dit omdat geen enkele ouder controle heeft over de chromosoomveranderingen die ze wel of niet doorgeven aan hun kinderen.
Houd er rekening mee dat niets wat een ouder doet voor of tijdens de zwangerschap dit veroorzaakt.
De genetische verandering vindt vanzelf plaats en kan niet worden voorspeld of tegengehouden.

Wat is de kans dat andere familieleden of toekomstige kinderen het 17q12 deletie syndroom hebben?

Elk gezin is anders. Een geneticus of genetisch consulent kan je advies geven over de kans dat dit in jouw familie weer gebeurt.

Het risico om nog een kind te krijgen met het 17q12 deletie syndroom hangt af van de genen van beide biologische ouders.

  • Als geen van beide biologische ouders dezelfde genetische variant heeft die bij hun kind is gevonden, is de kans op nog een kind met het syndroom gemiddeld 1 procent. Deze kans van 1 procent is hoger dan de kans van de algemene bevolking. Het verhoogde risico is te wijten aan de zeer onwaarschijnlijke kans dat meer eicellen van de moeder of zaadcellen van de vader dezelfde genetische variant dragen.
  • Als één biologische ouder dezelfde genetische variant heeft die bij hun kind is gevonden, is de kans op nog een kind met het syndroom 50 procent.

Voor een symptoomvrije broer of zus van iemand die 17q12 deletie heeft syndroom is het risico van de broer of zus op een kind met 17q12 deletie syndroom hangt af van de genen van de broer of zus en de genen van hun ouders.

  • Als geen van beide ouders dezelfde genetische variant heeft die het 17q12 deletie syndroom heeft, heeft de symptoomvrije broer of zus een bijna 0 procent kans op een kind dat 17q12 deletie syndroom erft. syndroom erft.
  • Als één biologische ouder dezelfde genetische variant heeft die het 17q12 deletie syndroom heeft, heeft de symptoomvrije broer of zus een 50 procent kans om ook dezelfde genetische variant te hebben. Als de symptoomvrije broer of zus dezelfde genetische variant heeft, is hun kans op een kind dat de genetische variant heeft 50 procent.

Voor iemand met het 17q12 deletie syndroom heeft, is het risico op het krijgen van een kind met het syndroom ongeveer 50 procent.

Hebben alle mensen met het 17q12 deletiesyndroom symptomen?

Niet noodzakelijk.
Sommige mensen hebben geen symptomen.
Sommige mensen komen er pas achter dat ze deze genetische verandering hebben als het bij hun kinderen wordt gevonden.

Zullen alle mensen in een familie met het 17q12 deletiesyndroom dezelfde symptomen hebben?

Niet noodzakelijk.
Familieleden met dezelfde chromosoomverandering kunnen verschillende symptomen hebben.

Hoeveel mensen hebben het 17q12 deletiesyndroom?

Vanaf 2024 zullen ten minste 295 mensen met 17q12 deletie syndroom geïdentificeerd in medisch onderzoek.

Zien mensen met het 17q12 deletiesyndroom er anders uit?

Mensen met 17q12 deletie Het syndroom kan er anders uitzien. Het uiterlijk kan variëren en kan enkele van deze kenmerken bevatten, maar niet allemaal:

  • Hoog, plat voorhoofd
  • Lage neusbrug
  • Diepliggende ogen
  • Volle wangen
  • Hoge wenkbrauwen
  • Kleine en onderontwikkelde nagels
  • Webbing tussen de tweede en derde vinger, of de tweede en derde teen, of beide
  • Gebogen vijfde vinger
  • Groter dan gemiddelde hoofdomtrek

Hoe wordt het 17q12 deletiesyndroom behandeld?

Op dit moment zijn er geen medicijnen ontworpen om het 17q12 deletie syndroom te behandelen.
Een genetische diagnose kan mensen helpen beslissen over de beste manier om de aandoening te volgen en therapieën te beheren.
Artsen kunnen mensen doorverwijzen naar specialisten voor:

  • Lichamelijk onderzoek en hersenonderzoek
  • Consulten genetica
  • Ontwikkelings- en gedragsstudies
  • Andere kwesties, indien nodig.

Een ontwikkelingspediater, neuroloog of psycholoog kan de vooruitgang in de loop van de tijd volgen en kan helpen:

  • De juiste therapieën voorstellen.
    Dit kan fysiotherapie, ergotherapie, logopedie of gedragstherapie zijn.
  • Individuele onderwijsplannen (IEP’s) begeleiden.

Specialisten adviseren om zo vroeg mogelijk te beginnen met therapieën voor het 17q12 deletiesyndroom, idealiter voordat een kind naar school gaat.
Je arts kan je aanraden om naar een endocrinoloog te gaan om te controleren op nier- en urinewegproblemen.
Raadpleeg een neuroloog als er epileptische aanvallen optreden.
Er zijn veel soorten aanvallen en niet alle soorten zijn gemakkelijk te herkennen.
Voor meer informatie kun je bronnen raadplegen zoals de website van de Epilepsy Foundation: epilepsy.com/learn/types-seizures.

Dit gedeelte bevat een samenvatting van informatie uit belangrijke gepubliceerde artikelen. Het benadrukt hoeveel mensen verschillende symptomen hebben. Raadpleeg het gedeelte Bronnen en referenties van deze gids voor meer informatie over de artikelen.

Gedrags- en ontwikkelingsstoornissen bij het 17q12 deletiesyndroom

De 17q12 deletie regio verschilt van persoon tot persoon en kan tot ongeveer 15 genen verwijderd hebben. Sommige mensen erven de 17q12 deletie van een ouder die al dan niet medische kenmerken heeft.

Sommige onderzoekers denken dat een belangrijk gen binnen de 17q12 regio is het HNF1B-gen. Andere genen in de regio kunnen echter ook belangrijk zijn voor de ontwikkeling en functie van de hersenen.

Spraak en leren

Ongeveer de helft van de mensen met het 17q12 deletiesyndroom had een ontwikkelingsachterstand of een verstandelijke beperking. Meestal waren de leerproblemen licht. Taalachterstand kwam vaak voor.

  • 37 van de 79 mensen hadden een ontwikkelingsachterstand of verstandelijke beperking (47 procent)
  • 14 van de 110 mensen moesten naar een school voor speciaal onderwijs(13 procent)

Gedrag

Sommige mensen met 17q12 deletie syndroom autisme, schizofrenie of bipolaire stoornis had. Onderzoekers denken dat mensen met 17q12 deletie syndroom hebben mogelijk een hoger percentage schizofrenie of bipolaire stoornis dan mensen in de algemene bevolking.

  • 9 procent van de mensen had kenmerken van autisme

Hersenen

Sommige mensen met 17q12 deletiesyndroom hadden aanvallen. Sommige mensen hadden abnormale veranderingen in de hersenen gezien op magnetische resonantie beeldvorming (MRI). Sommige bevindingen waren ventrikelverwijding, milde cerebellaire atrofie, abnormale signaalintensiteit van de witte stof of atrofie van de hippocampus.

  • 7 van de 50 mensen hadden aanvallen (14 procent)
  • 8 van de 31 mensen hadden abnormale MRI-bevindingen(26 procent)

Medische en lichamelijke problemen in verband met het 17q12 deletiesyndroom

Nierproblemen

Niervorming en functionele problemen waren de meest gemelde kenmerken van het 17q12 deletiesyndroom. Cysteuze dysplastische nieren, waarbij er verschillende cysten in de nieren zijn die hun structuur veranderen, is het meest voorkomende structurele probleem. Andere soorten nierontwikkelingsstoornissen die zijn beschreven, zijn enkele nier, hoefijzernier en urineverzamelingsstoornissen.

  • 130 van de 148 mensen hadden cysteuze dysplastische nieren en andere structurele nierproblemen (88 procent)

Diabetes

Maturity-onset diabetes of the young type 5 (MODY 5) is een vorm van diabetes die wordt veroorzaakt door een genetische variatie of deletie in de HNF1B-gen. Het wordt soms verward met diabetes type II. De meeste mensen krijgen de diagnose MODY 5 voor de leeftijd van 25 jaar.

Ongeveer de helft van de mensen met het 17q12 deletiesyndroom ontwikkelde uiteindelijk MODY 5 en de meesten hadden uiteindelijk gedurende hun leven insulinetherapie nodig.

Leverproblemen

Ongeveer de helft van de mensen had verhoogde leverenzymen. Sommige mensen met verhoogde leverenzymen hadden geen andere symptomen en sommigen hadden cholestase, een vertraging van de galproductie door de lever.

  • 64 van de 133 mensen hadden verhoogde leverenzymen (48 procent)

Problemen met de alvleesklier

Sommige mensen met het 17q12 deletiesyndroom hadden abnormale bevindingen op beeldvorming van de alvleesklier.

  • 32 van de 105 mensen hadden een structurele afwijking aan de alvleesklier (31 procent)

Andere medische bevindingen

Minder vaak hadden mensen hartafwijkingen, waren ze korter dan gemiddeld of hadden ze problemen met de botvorming. Enkele van de problemen met botvorming waren te ontspannen gewrichten of lange, dunne handen en voeten.

  • 9 van de 45 mensen hadden hartafwijkingen (20 procent)
  • 9 van de 39 mensen waren korter dan gemiddeld(23 procent)

Waar kan ik ondersteuning en hulpmiddelen vinden?

Stichting 17q12

De 17q12 Foundation zorgt voor bewustwording, biedt actuele informatie en hulpmiddelen voor getroffen personen en families door onderzoek naar chromosoom 17q12 deletie- en duplicatiesyndromen te ondersteunen.

Simons Zoeklicht

Simons Searchlight is een online internationaal onderzoeksprogramma dat bouwt aan een steeds groeiende natuurlijke historie database, biorepository en resource netwerk van meer dan 175 zeldzame genetische neurologische ontwikkelingsstoornissen.
Door lid te worden van hun gemeenschap en uw ervaringen te delen, draagt u bij aan een groeiende database die door wetenschappers wereldwijd wordt gebruikt om uw genetische aandoening beter te begrijpen.
Door middel van online enquêtes en optionele bloedmonsters verzamelen ze waardevolle informatie om levens te verbeteren en wetenschappelijke vooruitgang te stimuleren.
Families zoals die van jou zijn de sleutel tot zinvolle vooruitgang.
Om je aan te melden voor Simons Searchlight, ga naar de Simons Searchlight website op www.simonssearchlight.org en klik op “Join Us”.

Bronnen en referenties

De inhoud van deze gids is afkomstig van gepubliceerde onderzoeken over het 17q12 deletie syndroom.
Hieronder vindt u details over elk onderzoek, evenals links naar samenvattingen of, in sommige gevallen, het volledige artikel.

  • Laffargue F. et al.
    Archives of Disease in Childhood, 100, 259-264, (2015).
    Naar een nieuwe kijk op het fenotype van patiënten met een 17q12 microdeletiesyndroom www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20154674
  • Rasmussen M. et al.
    American Journal of Medical Genetics Part A, 170, 2934-2942, (2016).
    17q12 deletie- en duplicatiesyndroom in Denemarken – een klinisch cohort van 38 patiënten en literatuuroverzicht www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27409573
  • Mitchel MW.
    et al.
    Gene Reviews, (2016).
    17q12 recurrent deletion syndrome www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK401562
  • Ge, S., Yang, M., Cui, Y., Wu, J., Xu, L., Dong, J., & Liao, L. (2022). De klinische kenmerken en genmutaties van ouderdomsdiabetes type 5 bij eenenzestig patiënten. Frontiers in Endocrinology (Lausanne), 13, 911526. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35846334/
  • Isa, H. M., Salman, L. I., Jr., Almaa, Z. A., Jr., Busehail, M. Y., & Alherz, Z. A. (2022). 17q12 microdeletiesyndroom als zeldzame oorzaak van verhoogde leverenzymen: Casusverslag en literatuuroverzicht.
    Cureus, 14
    (12), e32233. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36620780/
  • Lee, R., Choi, J. E., Mun, E., Kim, K. H., Choi, S. A., & Kim, H. S. (2024). Een geval van chromosoom 17q12 deletiesyndroom met type 2 Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser syndroom en maturity-onset diabetes van het jonge type 5.
    Kinderen (Bazel), 11
    (4), 404. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38671621/

Volg onze vooruitgang

Schrijf je in voor de Simons Zoeklicht nieuwsbrief.